چرنوبیل تکرار می‌شود؟

خیلی‌ها با مشهور شدن یک مینی‌سریال در جهان، درباره واقعیت‌های علمی بدترین فاجعه هسته‌ای جهان کنجکاو شده‌اند

شهرها را ساکنان و آدم‌ها می‌سازند نه برج‌ها و ساختمان‌ها؛ این جمله ۳۳سال است که در شعاع ده‌ها کیلومتری اطراف نیروگاه چرنوبیل ثابت شده است.

این روزها یک مینی‌سریال ۵قسمتی در جهان سر و صدای زیادی به پا کرده و ۳۳ سال پس از یک فاجعه اتمی دنیا را یاد چرنوبیل انداخته است. ۶اردیبهشت ۱۳۶۵ فاجعه‌ای در نیروگاه چرنوبیل اوکراین رخ داد که آثار آن هنوز هم در جهان باقی است و از خاطره‌ها نرفته است. تا ۲۴ هزار سال کسی نمی‌تواند در زمین‌های اطراف آن که حالا به شهر ارواح مشهور است زندگی کند.

به گزارش نیویورک‌تایمز، هر چند شاید بخش‌های بسیاری از این سریال در پروسه سریال‌سازی ساختگی باشد و کسی هم آن را فیلمی مستند نمی‌داند اما مهم‌ترین بخش این است که چنین فاجعه‌ هولناکی اتفاق افتاده است. رعایت موارد ایمنی در رآکتورهای جدید بسیار جدی‌تر است و خطر حادثه‌ای مانند چرنوبیل در مقیاس جهانی کمتر شده است. اما انجمن جهانی هسته‌ای ۱۰ رآکتور فعال از نوع کانالی توان‌بالا (RBMK) را در روسیه فهرست کرده است (یکی از رآکتورها در سن‌پترزبورگ در سال ۲۰۱۸ از رده خارج شد).

روسیه‌، تنها کشوری است که از رآکتورهایی استفاده می‌کند که دراصل، اتحاد جماهیر شوروی آنها را طراحی کرده‌ و ساخته ‌است. 4 رآکتور RBMK در کورسک، شهری در غرب روسیه و 3 رآکتور در سن‌پترزبورگ، شهری با بیش از 5 ‌میلیون نفر جمعیت و 3 رآکتور دیگر در شهر اسمولنسک، شهری در فاصله 4ساعتی از مسکو، شناسایی شده‌اند. یکی از رآکتورهای RBMK اسمولنسک مجوز عملیات تا سال ۲۰۵۰ را دارد؛ ولی مجوز سایر رآکتورها بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۱ منقضی خواهد شد. سریال چرنوبیل باعث شده تا درخواست تورهای گردشگری به این منطقه ۴۰درصد افزایش پیدا کند. هر چند کسی نمی‌تواند حتی در مناطقی که اصطلاحا امن اعلام شده مدت زیادی باقی بماند.

در چرنوبیل چه رخ داد؟

در ششم اردیبهشت 1365، کارکنان شیفت شب نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل در نزدیکی شهر پریپیات اوکراین، سیستم‌های ایمنی اضطراری و سیستم تنظیم برق را از کار انداختند تا وضعیت قطع برق را شبیه‌سازی‌ کنند. هدف تست این بود که ببینند اگر برق قطع شود و شرایط اضطراری به‌وجود‌ آید، آیا می‌توان از برق باقی مانده در توربین‌های بخار نیروگاه برای راه‌اندازی پمپ‌های آب و خنک‌سازی‌ هسته رآکتور استفاده کرد یا خیر.

به خاطر ایمنی کارکرد رآکتور، کارکنان نیروگاه اتمی چرنوبیل باید توان خروجی کلی را کاهش داده و نهایتاً به 700مگاوات می‌رساندند، اما خطای انسانی باعث شد میله‌های کنترلی بیش از حد وارد هسته شوند. این میله‌ها وظیفه کنترل واکنش زنجیره‌ای را بر عهده دارند و ورود بیش از اندازه آنها به هسته رآکتور، توان خروجی را به 30مگاوات رساند.

با قطع شدن برق و از کار افتادن توربین‌ها، جریان آب داخل رآکتور هم کند شده و آب کمتری برای خنک‌سازی‌ هسته وجود دارد. به همین دلیل بخشی از آب به بخار فوق گرم تبدیل شده و فاجعه از اینجا شروع می‌شود. در رآکتورهای نوع RBMK یعنی همان مدلی که در چرنوبیل به‌کار رفته بود، این حباب‌های بخار باعث کاهش جذب نوترون‌ها می‌شوند، یعنی تعداد نوترون‌های هسته به‌شدت افزایش می‌یابد و شکافت هسته‌ای با سرعت بیشتری رخ می‌دهد. واکنش بیشتر، رآکتور داغ‌تر، بخار بیشتر و... چرخه‌ای که تا مرز انفجار ادامه می‌یابد. وقتی آبی برای خنک‌سازی‌ رآکتور نباشد، دما افزایش می‌یابد و گداخت یا ذوب شدن سوخت اتفاق می‌افتد. 2 ثانیه پس از انفجار اول، انفجار مهیب دوم رخ داد و بلوک محافظ سیمانی 1000تنی را به آسمان پرتاب کرد. هسته رآکتور به اطراف پاشید و آتش‌سوزی گسترده‌ای را روی سقف رآکتور مجاور ایجاد کرد.

انرژی پاک شوخی نیست

هنوز برخی تصور می‌کنند که انرژی‌های پاک جنبه سرگرمی و تفننی در جهان دارند. اما تغییرات آب و هوایی زمین و افزایش گازهای گلخانه‌ای نشان داده بشر باید کاری برای نجات زمین انجام دهد. به همین‌خاطر بسیاری از کشورها در جست‌وجوی استفاده گسترده از انرژی‌های پاک هستند. به‌طور نمونه تمام برق مورد نیاز در مقر شرکت‌هایی مانند اپل و گوگل از انرژی‌های پاک تامین می‌شود. در انگلیس هم برای نخستین بار در 3 ماهه اول سال ۲۰۱۸ تولید برق مزرعه‌های بادی از نیروگاه‌های هسته‌ای پیشی گرفته است. منافع استفاده از انرژی‌های پاک را با فاجعه چرنوبیل مقایسه کنید. پس از حادثه چرنوبیل، ابتدا محیط اطراف تأسیسات به امواج رادیواکتیو آلوده شد اما بعد به‌تدریج ابرهای آلوده به نواحی دورتر سر کشیدند و بارش باران سبب شد که بخش‌های وسیعی از اروپا به مواد رادیواکتیو آلوده شوند. تنها در رآکتور شماره ۴ نیروگاه چرنوبیل حدود ۱۹۰ تن مواد رادیواکتیو ازجمله سزیوم و پلوتونیوم انبار شده بود. بخش قابل توجهی از این مواد پس از انفجار نیروگاه به خارج نشت کرد و در منطقه‌ای به وسعت ۲۰۰ هزار کیلومترمربع پخش شد.

دانشمندان از «چرت زدن» شما در کنفرانس‌ها جلوگیری می‌کنند

محققان آمریکایی تصمیم گرفتند از چرت زدن کارشناسان، دانشجویان و افرادی که در کنفرانس‌ها حضور دارند، جلوگیری کنند.

به گزارش فارس به نقل از تایمز هایر اجوکیشن، محققان آمریکایی تصمیم گرفتند از چُرت زدن کارشناسان، دانشجویان و افرادی که در کنفرانس‌ها حضور دارند جلوگیری کنند.

نتایج یک بررسی نشان می‌دهد، ایجاد یک تهویه مناسب و فراهم کردن شرایطی که منجر به نورگیر شدن سالن کنفرانس می‌شود از چرت افراد حاضر جلوگیری می‌کند.

همچنین شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد در صورتی که سطح دی‌اکسید کربن موجود در یک فضا افزایش یابد، افراد خواب‌آلوده می‌شوند و قدرت تمرکز آنها تضعیف می‌شود.

گینزبورگ، محقق رصدخانه ملی نجوم ایالات متحده می‌گوید: نتایج بررسی‌های ما نشان داده است بسیاری از سالن‌های کنفرانس، جلسات کاری و فضاهای مشابه آنها از سیستم تهویه مناسبی برخوردار نیستند.

به گفته پژوهشگران، غلظت طبیعی دی اکسید کربن در یک محیط سالم معمولا بین 250 تا 350 عدد در میلیون ذرات هوا (ppm) در نظر گرفته می‌شود و فراتر از آن حالات چرت و خواب‌آلودگی را در افراد پدید می‌اورد.

گینزبورگ تأکید می‌کند، اندازه‌گیری سطح دی‌اکسید کربن فضای کنفرانس یک ایده کلی خوب است که به کارآمدی و تأثیر بیشتر مطالب کنفرانس‌ها می‌انجامد.

وقتی نور و ماده یکی می‌شوند!

پژوهشگران سوئدی، روش جدیدی برای درک فناوری نانو ارائه داده‌اند که مرز میان نور و ماده را از بین می‌برد.

به گزارش ایسنا به نقل از ردیت، پژوهشگران "دانشگاه فناوری چالمرز"(Chalmers) سوئد، روش کاملاً جدیدی برای جذب، گسترش و مرتبط کردن نور به ماده در سطح نانو یافته‌اند. آنها موفق شدند با کمک یک جعبه کوچک که از ماده نازکی ساخته شده، نوعی حلقه بازخورد ارائه دهند که نور و ماده در آن، یکی می‌شوند. شاید این پژوهش بتواند درهای جدیدی را به سوی دنیای نانوفوتونیک باز کند.

فوتونیک، شاخه‌ای از فیزیک و مهندسی است که کاربردهای گوناگون نور را به نمایش می‌گذارد. ارتباط میان فیبر و نور، مثال خوبی از این شاخه است که حسگرهای نور و سلول‌های خورشیدی، بر مبنای آن استوار هستند. ترکیبات فوتونیک آن قدر کوچک هستند که با مقیاس نانومتر اندازه‌گیری می‌شوند؛ به همین دلیل، آنها را نانوفوتونیک می‌نامیم.

برای برطرف کردن موانع احتمالی در این قالب کوچک، باید پیشرفت‌هایی در پژوهش‌های بنیادین صورت گیرد. جعبه نوری پژوهشگران چالمرز می‌تواند به تغییراتی که میان نور و ماده صورت می‌گیرند، سرعت بدهد طوری که امکان تشخیص میان دو حالت وجود نداشته باشد و نور و ماده، یکی شوند.

"روگرو وره" (Ruggero Verre)، پژوهشگر بخش فیزیک دانشگاه چالمرز و از نویسندگان این پژوهش گفت: ما مفهومی ارائه داده‌ایم که نور و ماده را به صورت یکسان در بر دارد. این مفهوم می‌تواند بینش‌های کاملاً جدیدی را هم در حوزه پژوهش‌های بنیادی و هم نانوفوتونیک کاربردی ارائه دهد و هم علاقه علمی قابل توجهی در این مورد ایجاد کند.

پژوهشگران در این پروژه موفق شدند دو مفهوم کاملاً متفاوت را با روش جدیدی ترکیب کنند. آنها روی نانوآنتن‌هایی کار کردند که می‌توانند نور را جذب کنند و به شکل کارآمدی گسترش دهند. ماده مورد استفاده پژوهشگران، نوعی ماده دوبعدی موسوم به "TMDC" بود که ویژگی‌های گرافین را دارد. ترکیب نانوآنتین با ماده دوبعدی می‌تواند امکانات جدیدی را در این حوزه ارائه دهد.

"تیمور شگای"(Timur Shegai)، استادیار بخش فیزیک دانشگاه چالمرز و از نویسندگان این پروژه گفت: ما موفق شدیم در این پژوهش نشان دهیم که می‌توان مواد نازک را در مقیاس نانو ساختاربندی کرد و آنها را به صورت تشدیدگرهای نوری کوچک درآورد. ما این روش جدید به کارگیری ماده را "نانوفوتونیک TMDC " نامیده‌ایم. من باور دارم که یافته‌های این پژوهش، در آینده کارآمد خواهند بود.

این پژوهش، در مجله "Nature Nanotechnology" به چاپ رسید.

موتورسیکلت زیرآبی تولید شد

یک موتورسیکلت زیر آبی برای فروش در انگلیس عرضه شده که مجهز به موتورالکتریکی است و می تواند ۲.۵ ساعت در عمق ۱۲ متری آب حرکت کند. بیشترین سرعت این وسیله نقلیه ۳ مایل برساعت است.

به گزارش مهر به نقل از دیلی میل، یک موتورسیکلت زیر آبی به افراد اجازه می دهد تا با زیردریایی شخصی خود، از بستر دریا بازدید کنند. این موتورسیکلت زیر آبی اکنون به قیمت ۲۲ هزار دلار در انگلیس عرضه شده است.

SubSea Scooter مجهز به یک موتور الکتریکی است و می تواند ۲.۵ ساعت زیر آب حرکت کند. علاوه برآن این وسیله نقلیه زیر آبی مانند یک موتورسیکلت معمولی کنترل می شود. سرنشین روی قسمت مشخص شده می نشیند و سر او داخل یک کلاه ایمنی حبابی شکل قرار می گیرد. این کلاه ایمنی مجهز به ذخیره هوایی مخصوص به خود است.

SubSea Scooterمذکور با وزن ۱۵۰ کیلوگرم قابلیت حمل دو نفر را دارد و فروشنده آن ادعا می کند وسیله نقلیه ای ایده آل برای بازدید از مرجان ها است.

بیشترین سرعت این وسیله نقلیه ۳ مایل برساعت است و می تواند در عمق ۱۲ متری آب حرکت کند.

هر موتور سیکلت مجهز به یک کیسه هوای مخصوص است و سرنشین با تنظیم فشار هوا می تواند در آب بالا یا پایین برود.

ساخت یک خانه کامل تمام متحرک در کانادا

یک شرکت کانادایی از ساخت خانه‌ای با امکانات و تجهیزات کامل خبر داده که می‌توان آن را به راحتی جابجا کرد و در مسیرهای طولانی به مسافرت برد.

به گزارش مهر به نقل از نیواطلس، این خانه توسط شرکت مینت تینی هوس ساخته شده و بر خلاف خانه‌های کاروان که بسیار کوچک بوده و دارای امکانات محدودی هستند، تمامی امکانات زندگی را در خود دارد و به طور جادار ساخته شده است. فضای داخلی این خانه متحرک هم مشابه با خانه‌های عادی است.

خانه یادشده که قابل اتصال به کامیون‌ها و دیگر وسایل نقلیه سنگین جاده‌ای است ۱۳ متر طول داشته و طراحی داخلی چشم نوازی دارد. بدنه تریلر حامل این خانه از جنس درخت سرو ساخته شده و مساحت کل این خانه به ۳۷ متر مربع می‌رسد.

در درون این خانه متحرک یک آشپزخانه کامل با یخچال و فریزر، سینک ظرفشویی سرامیکی دوتایی، اجاق گاز و قفسه‌های مختلف نصب شده است. همچنین فضایی برای صرف صبحانه هم در نظر گرفته شده است.

در ادامه یک درب، آشپزخانه را به دستشویی و حمامی با همه امکانات متصل می‌کند. دو اتاق هم در طبقه دوم این خانه در نظر گرفته شده که یکی دارای تخت دونفره بوده و دیگری برای اقامت یک یا دو کودک مناسب است. قیمت این خانه متحرک که برای جابجایی به تریلری با هشت تا دوازده چرخ نیاز دارد، هنوز اعلام نشده است.